Hoe kun je luizen opsporen – en ervan afkomen

Wie krijgt er luizen?

Luizen. Alleen al bij het woord en de gedachte aan de kleine beestjes krijgen de meesten van ons jeuk. En iedereen kan hoofdluizen krijgen. Het maakt niet uit of je haar schoon is of niet. De luizen zijn alleen geïnteresseerd in bloed, en kunnen bij ons allemaal aangetroffen worden, hoe schoon en hygiënisch we ook mogen zijn.

Ga meteen naar: Zo kom je van luizen af

Hoewel iedereen luizen kan krijgen, zijn het vooral kinderen tussen de 3 en 10 jaar, die hoofdluizen krijgen. Dit komt, omdat ze vaker nauw contact hebben met elkaar bij het spelen, en luizen worden alleen op anderen overgedragen door direct hoofdcontact. Wanneer een kind luizen in het haar heeft, krijgen anderen in het gezin, ongeacht de leeftijd, vaak ook luizen, juist vanwege de verspreiding door nauw hoofdcontact.

Lees ook: Luizeneieren - hoe zien luizeneieren of neten eruit

Studies hebben aangetoond dat langharige mensen een iets grotere neiging hebben, om hoofdluizen te krijgen dan kortharige mensen. Kortharige mensen mogen zich echter in geen geval veilig voelen. Alleen als het haar minder dan ½ cm lang is, kan je zeker zijn dat je geen luizen krijgt. Er zijn ook iets meer meisjes, dan jongens die luizen krijgen – dit komt waarschijnlijk, omdat er meer meisjes, dan jongens zijn met lang haar.

Luizen hebben gaat vaak – maar niet altijd – gepaard met een onaangename jeuk, die optreedt wanneer de hoofdluizen bloed zuigen.

Het is niet gevaarlijk, om hoofdluis te hebben, maar het is ongemakkelijk, hinderlijk en lastig. En het is belangrijk, om hoofdluizen te behandelen, want ze gaan niet vanzelf weg en je verspreidt de luizen naar anderen.

Hoe zien luizen eruit – en hoe detecteer je ze?

Je kan gemakkelijk tekenen van luizen met het blote oog zien, als je goed kijkt. Je moet het haar uit elkaar duwen en goed kijken op de hoofdhuid. Je kan de luizen niet direct zien, als je maar even naar de haren kijkt.

Vaak merk je hoofdluizen op, doordat het jeukt op je hoofdhuid. Of je ontdekt de luizen op de haren, tijdens het kammen. We raden aan, om haren regelmatig door te kammen met een luizenkam. Dit moet je zeker doen, vooral als je kleine kinderen hebt of veel omgaat met kinderen, omdat zij namelijk extra vatbaar zijn voor luizen.

---

Weetjes over luizen

Hoofdluizen zijn kleine, platte, ovale en langwerpige insecten zonder vleugels. Ze kunnen niet vliegen noch springen, maar ze bewegen zich door zich aan de haren vast te houden. Ze leven in mensenhaar, waar ze overleven door bloed uit de hoofdhuid te zuigen. Een hoofdluis is 1-3 mm lang. De kleur kan veranderen van transparant naar donker, als de luis net bloed heeft gezogen.

De luizeneieren of neten, die eruit zien als kleine zwarte of witte stippen, zitten vast op de haren, ongeveer 2,5 cm boven de hoofdhuid. Zoek dus niet naar de neten in de haarpuntjes, maar dichtbij de hoofdhuid en vooral in de nek en achter de oren. De lege, uitgekomen eierschalen zijn witachtig en kunnen verder naar buiten op de haarschacht zitten.

Een luis heeft ongeveer 21 tot 27 dagen nodig, om zich van ei tot volwassen luis te ontwikkelen. Een volwassen luis leeft ongeveer 30 tot 40 dagen. Een volwassen vrouwtjesluis kan in de tijd dat ze leeft wel 50 tot 150 eitjes produceren. Een ei komt binnen 5-9 dagen uit.

Luizen kunnen alleen op mensen leven. Ze houden zich warm, dankzij onze lichaamswarmte en leven van ons bloed. Een luis kan wel 2 tot 3 dagen zonder een mens overleven, en een luizenei tot wel 14 dagen. Afhankelijk van de temperatuur en andere omstandigheden zullen, zowel volwassen luizen als de eitjes vaak sneller afsterven, als ze zich niet op een menselijk lichaam bevinden.

Naast hoofdluizen zijn er ook lichaamsluizen en platte luizen, die op mensen kunnen leven, hoewel deze allebei op het lichaam en niet in het haar leven.

---

Symptomen van luizen

Zoals gezegd merk je vaak hoofdluizen op, omdat je hoofdhuid vreselijk jeukt. Maar je moet jeuk zeker niet als maatstaf gebruiken, om te bepalen of je hoofdluis hebt of niet. Aan de ene kant kun je gemakkelijk luizen krijgen, zonder dat de hoofdhuid jeukt, en aan de andere kant kan een jeukende hoofdhuid ook andere oorzaken hebben.

Je kan dus zeker luizen hebben, zonder enige symptomen te ervaren. In die gevallen ontdek je de luizen pas bij regelmatig kammen met een luizenkam.

Het is onaangenaam en lastig om luizen te hebben, maar er is geen reden om je ervoor te schamen, want het kan iedereen treffen en het heeft niets te maken met hygiëne. Als iedereen openlijk over luizen zou praten en eraan zou denken regelmatig te kammen, zou het aantal luizen snel drastisch dalen. Helaas gebeurt dit niet en daarom is het belangrijk bewust te zijn van het risico op besmetting, zodat je eraan denkt je regelmatig te kammen en het probleem snel te behandelen als er luizen zijn.

---

Hoe krijg je luizen?

Luizen besmetten gemakkelijk anderen. Dat doen ze via rechtstreeks contact, omdat ze niet kunnen vliegen of springen. Er moet nauw contact zijn tussen hoofden, zodat de hoofdluis van het ene hoofd naar het andere kan kruipen. Maar een luis beweegt snel, dus het contact kan zelfs heel kort zijn.

Je kan niet worden besmet met luizeneieren. Die plakken aan de haarschacht en vallen er niet af.

De kans op infectie via mutsen, haarborstels en dergelijke is niet erg groot, hoewel het wel kan. Luizen worden voornamelijk overgedragen via hoofdcontact. Teddyberen, kussens en dergelijke zijn ook niet de plaatsen waarop je je moet concentreren tijdens de luizenjacht. De luizen hebben hier geen goede kans om te overleven.

---

Hoe behandel je luizen?

Luizen gaan niet vanzelf weg. Integendeel. Als je de hoofdluizen niet behandelt, krijg je er alsmaar meer en meer, en dat gaat behoorlijk snel. Heb je luizen, dan zit er niets anders op dan meteen een luizenbehandeling te starten. De meeste mensen willen graag zo snel mogelijk van luizen af, want het idee dat er levende insecten bij hunzelf of bij hun kinderen op de hoofdhuid zitten, is helemaal niet leuk. Hieronder zie je een video over, hoe je snel van hoofdluizen af kan komen.

Hoe kam je je haar om luizen te verwijderen en voorkomen?

De belangrijkste en meest effectieve behandeling van luizen is, het kammen met een speciale luizenkam. Dit kan je prima aanvullen met verschillende remedies tegen luizen, maar je ontkomt sowieso niet aan een grondige kambeurt met de luizenkam. Kammen is bovendien een volledig onschadelijke – en goedkope – methode. Het wordt aanbevolen, om een conditioner te gebruiken voor het luizenkammen. Graag een conditioner met Tea Tree Olie, want Tea Tree Olie heeft een antiseptische werking, wat betekent dat het effectief bacteriën bestrijdt. Daarom raden we het gebruik van producten met Tea Tree Olie aan bij de verzorging van je haar en hoofdhuid.

Als je je haar moet kammen tegen luizen, moet je jezelf wapenen met voldoende tijd, een flinke portie geduld en goed licht. Dit kost tijd en het moet daarna allemaal grondig worden verzorgd. Het is vooral tijdrovend en omslachtig, als je haar lang en dik is. Kammen werkt alleen als je systematisch, voorzichtig en volhardend te werk gaat. Maar het is ook een uiterst effectieve methode.

Het is een goed idee, om je haar na het wassen te kammen of in ieder geval je haar nat te maken, voordat je gaat kammen. Doe gerust een parabenenvrije conditioner in je haar, die je weer uitspoelt. Dan glijdt de kam gemakkelijker door het haar en zullen eventuele luizen stiller zitten.

Het is gemakkelijker, om het haar onder controle te houden, als je enkele haarclips of iets dergelijks gebruikt, om het haar mee te verdelen. Neem dan één lok per keer, waar je doorheen kamt, vanaf de hoofdhuid tot aan de haarpuntjes. Tik na elke keer met de kam op een wit oppervlak, zodat je beter kunt zien of er iets in het haar zit. Als je neten of luizen in het haar aantreft, moeten deze natuurlijk worden verwijderd. Vaak is het het gemakkelijkst, om ze met twee vingernagels te verwijderen.

Als je eitjes of levende luizen in je haar vindt, moet je haar de komende weken opnieuw grondig gecontroleerd worden, om te zien of de eitjes zijn uitgekomen en er nu dus nieuwe levende luizen zijn. Je moet twee weken lang, om de dag kammen, als je er absoluut zeker van wil zijn dat je de luizen kwijt bent. Als alternatief kan je het kammen aanvullen met een behandeling met luizenwerende middelen. Luizenwerende middelen kunnen effectief zijn, maar kunnen ook erg agressief zijn voor de hoofdhuid. Als je anti-luis middelen hebt gebruikt, kan het een goed idee zijn, om de hoofdhuid te verzorgen met een hoofdhuidkuur met Tea Tree Olie, om een goede en gezonde hoofdhuid te garanderen.

LEES MEER: Luizen kammen – Zo doe je dat

Anti-luizenmiddel

Er bestaat geen twijfel over, dat kammen met een luizenkam de meest effectieve remedie is. Maar naast het kammen, kun je verschillende luizenwerende middelen gebruiken, om deze kleine beestjes te bestrijden. Bij de apotheek of drogist kun je luizenshampoo en diverse middelen tegen luizen kopen. Deze middelen bevatten verschillende insecticiden.

Het is belangrijk, om de gebruiksaanwijzing zorgvuldig op te volgen, anders kun je het juiste effect niet verwachten. Maar zelfs als je dat doet, kan je niet altijd rekenen op een onmiddellijk effect. Een behandeling dien je daarom altijd aan te vullen met kammen, zodat je op meerdere fronten inzet.

We raden 3 producten van Australian bodycare aan. Anti Lice is een middel dat al na 15 minuten op het luizenprobleem inwerkt. Er is maar één behandeling met dit product nodig en de behandeling duurt slechts 15 minuten.

Anti Lice is een zeer effectieve behandeling tegen zowel hoofdluizen als neten. Anti Lice werkt al na één behandeling en is op basis van dimethicone, wat de luizen en neten inkapselt, waarna ze doodgaan. Anti Lice bevat ook Tea Tree Olie, wat bijdraagt aan een gezonde hoofdhuid. Anti Lice bevat geen parabenen of insecticiden. Het is ideaal, voor de behandeling van luizen bij kinderen vanaf 3 jaar.

De shampoo Hair Rinse en Hair Spray raden we aan, om na Anti Lice te gebruiken. De shampoo werkt preventief en beschermt en versterkt het haar en vermindert het risico dat je weer hoofdluizen krijgt – en is geschikt voor het hele gezin. De spray reinigt het haar en de hoofdhuid, terwijl het tegelijkertijd het haar verzacht en een beschermend laagje achterlaat.

Behandeling met huismiddeltjes

Er is een groot aantal huismiddeltjes tegen luizen, waaronder het gebruik van huishoudalcohol, petroleum, azijn, knoflook en citroen. Dit zijn geen producten, die bedoeld zijn voor gebruik op de menselijke huid en er is geen wetenschappelijk bewijs voor hun effect, dus het is niet aan te raden, om ze te gebruiken.

Vergeet niet om het hele gezin te controleren

Als je hoofdluizen vindt, controleer dan ook de rest van het gezin op luizen. Anders loop je het risico dat de luizen in je gezin blijven. Het is belangrijk dat iedereen tegelijkertijd wordt gekamd, zodat alle luizen in het gezin worden verwijderd.

Denk er ook aan, om de ontdekking van de luizen te melden aan het kinderdagverblijf, de school, naschoolse opvang en alle anderen, waarmee je kind in contact is geweest, want alleen op deze manier kan de luizeninfectie worden uitgeroeid. Als je zelfs maar hoort over luizen bij degenen waarmee jij of je kind omgaat, moet je het haar een paar keer controleren, om er zeker van te zijn dat jij of je gezin niet geïnfecteerd zijn met hoofdluis.

Wat doe je met mutsen, beddengoed, borstels en dergelijke?

Er werd ooit aanbevolen, om alles dat in contact was geweest met de persoon die luizen had opgelopen, te wassen of 24 uur in de vriezer te laten liggen. Dat wil zeggen, beddengoed, kleding, mutsen, borstels, kammen, teddyberen, enz. Misschien kun je het allemaal 48 uur opbergen.

Tegenwoordig is bekend, dat het risico op infectie door mutsen, kammen, borstels, beddengoed, teddyberen en dergelijke, erg klein is. Het kan niet worden uitgesloten dat het risico er is, maar het is niet erg groot, en je kan je energie beter gebruiken, om de persoon die luizen heeft te behandelen, de rest van het gezin te controleren en degenen met wie de besmette persoon in contact is geweest te informeren, zodat ook zij kunnen worden gecontroleerd en eventueel behandeld.

---

Kan er iets worden gedaan om te voorkomen dat je luizen krijgt?

Als je kinderen hebt die naar de crèche of school gaan, heb je misschien al eens een briefje in de schooltas meegekregen of een online bericht ontvangen dat er weer luizen zijn gevonden. Wanneer dit gebeurt, moet je je kind onmiddellijk onderzoeken – zelfs als je nog nooit eerder luizen in je gezin hebt gehad.

Helaas is er niets dat je kan doen, om ervoor te zorgen dat jij en de rest van je gezin luizen helemaal voorkomen. Het beste wat je kan doen, om te voorkomen dat een mogelijke luizenplaag te erg wordt, is je haar regelmatig kammen. Als je je haar bijvoorbeeld één keer per week tegen luizen kamt, zul je het in ieder geval snel opmerken als je luizen hebt, en dan kan je meteen de behandeling starten en verdere verspreiding voorkomen.

Meisjes of jongens met lang haar kunnen hun haar misschien zo opsteken, dat het niet zo gemakkelijk verstrikt raakt in het haar van anderen, maar dat biedt geen garantie tegen luizen.

Het belangrijkste is echter, dat je doorgaat met kammen, kammen en nog meer kammen. Als iedereen ervoor zou zorgen, dat ze hun kinderen en zichzelf regelmatig kammen, zou het luizenprobleem helemaal niet zo groot zijn, want dan zou de verspreiding geen tijd hebben om zo groot te worden.

---

Wat zijn luizeneieren of neten?

Luizen planten zich voort door eieren op de hoofdhuid te leggen – en een vrouwtjesluis kan tijdens haar leven, dat ca. drie weken duurt, erg veel luizeneitjes leggen. In feite legt ze tot acht neten per dag, en daarom kunnen er plotseling veel luizen in je haar leven, als je het probleem niet behandelt. Wanneer een vrouwtjesluis tussen de negen en twaalf dagen oud is, legt ze voor de eerste keer eitjes - en zo gaat het door totdat je de voortplanting van de luizen kan stoppen.

De vrouwtjesluis legt haar eitjes op de haarschacht, helemaal onderaan de hoofdhuid, en er is maar één luizeneitje per haar. Het uitkomen van een luizenei vindt meestal plaats 6 tot 9 dagen nadat de vrouwelijke luis het heeft gelegd. Aan de bovenkant van het ei zit een klein 'dekseltje', dat de nieuwe luis eraf duwt zodra hij volledig ontwikkeld is. Wanneer de jonge luizen, ook wel nimfen genoemd, uitkomen, beginnen ze onmiddellijk bloed uit de hoofdhuid te zuigen, om te overleven. Luizeneieren komen uit bij een temperatuur van 35 tot 38,8 graden, maar als de temperatuur lager is dan 22 graden, komt het ei niet uit.

Neten zijn niet besmettelijk. Pas als de luizen zijn uitgekomen, vormen ze een besmettingsgevaar door nauw contact met het hoofd.

Hoe zien luizeneieren of neten eruit?

Als je vermoedt dat jij, je kind of iemand anders in de familie luizeneieren heeft, begin dan onmiddellijk met het kammen van je haar, zodat je zeker weet of het luizen zijn.

Maar hoe zien luizeneieren of neten eruit? Luizeneieren kunnen moeilijk te zien zijn met het blote oog, omdat ze erg klein zijn en op een haarwortel in de hoofdhuid zitten. Toch zijn ze gemakkelijker te zien, dan de uitgekomen luizen. Luizeneitjes hebben een witgele kleur en een ovale vorm van ca. 0,8 mm. Ze lijken vooral op kleine sesamzaadjes of zandkorrels. Vaak zitten de luizeneieren achteraan op het hoofd, vooral in de nek en achter de oren is een aantrekkelijke plek voor de vrouwtjesluizen, om hun eitjes te leggen. Dit komt, doordat het er doorgaans extra warm en een beetje vochtig is, zodat de luizen de beste leefomstandigheden krijgen.

Luizeneieren en roos worden vaak met elkaar verward, omdat ze allebei dezelfde witte kleur hebben. Maar waar luizeneitjes op de haarschacht vast zitten, zit roos losser. Als je twijfelt of het roos of een luizeneitje is, dat je in je haar hebt, kun je dit testen door met je duim en wijsvinger het witte korreltje vast te pakken en over de haar te trekken. Als het een luizenei is, kleeft het zodanig aan het haar, dat het moeilijk los te trekken is. Als het daarentegen roos is, glijdt het gemakkelijk van de haarschacht.

Je kan twee vingernagels gebruiken, om te onderzoeken of je roos of een luizenei in je haar hebt gevonden. Knijp het vast tussen twee nagels. Als het hard is en een krakend geluid maakt, is het hoogstwaarschijnlijk een luizenei, terwijl roos meer 'spettert', wanneer het tussen twee nagels wordt geperst.

Als de luizen uitkomen, blijft de lege eierschaal achter in het haar. En veel mensen vinden het daarom moeilijk, om erachter te komen of het ei leeg is. Als vuistregel kun je erop rekenen dat het ei waarschijnlijk uitgekomen is, als je het verder dan 2,5 cm van de hoofdhuid vindt. De lege eierschaal groeit met de haren omhoog, wanneer de luizen zijn uitgekomen. Je kunt ook roodachtige of zwarte luizeneieren in het haar vinden. Dit is een teken dat het ei dood is.

Hoe voelen luizeneieren aan?

Naast hun discrete uiterlijk, zijn luizeneieren nog moeilijker te detecteren, omdat ze niet in dezelfde mate jeukende overlast veroorzaken, als uitgekomen luizen. Je merkt dus niet, dat je haar een groot nest kan zijn voor luizeneitjes. Pas als de eieren uitkomen en de jonge nimfen bloed beginnen te zuigen, kun je ongemak en jeuk in de hoofdhuid voelen.

De jeuk ontstaat, doordat de hoofdluizen een stof uit hun speeksel afscheiden, wat een allergische reactie op de hoofdhuid veroorzaakt. Het speeksel dringt door in de beet, die de luizen in de hoofdhuid maken, en de stof in het speeksel zorgt ervoor, dat het bloed moeilijker stolt - en de hoofdluizen kunnen zo gemakkelijk naar hartenlust bloed zuigen.

Als je pech hebt, kan het zo erg jeuken op je hoofdhuid, dat je een gaatje krabt - en dan loop je risico op een infectie in de wond, omdat bacteriën er gemakkelijk in kunnen komen. Daarom is het een goed idee, om een product te gebruiken dat helpt bij het bestrijden van bacteriën. Bijvoorbeeld Australian Bodycare Scalp Serum, die met een hoog gehalte aan Tea Tree Olie een genezende werking heeft en effectief bacteriën tegengaat en tegelijkertijd de jeuk verlicht.

Het is echter belangrijk te onthouden, dat je luizen kan krijgen zonder jeuk. Het is gewoon zo dat de jeuk op de hoofdhuid typisch ervoor zorgt, dat de luizen worden gedetecteerd. Als je voor de eerste keer luizen hebt, zal het waarschijnlijk slechts een licht jeukend gevoel zijn. Als je daarentegen herhaaldelijk luizen hebt gehad, neemt de jeuk meestal in kracht en intensiteit toe.

Hoe verwijder je luizeneieren of neten?

Dus zelfs als luizeneieren niet op dezelfde manier besmettelijk zijn als levende luizen, betekent dit niet dat je ze niet moet behandelen en verwijderen. Dit is belangrijk omdat ze binnen korte tijd uitkomen, zodat de levende hoofdluizen bloed beginnen te zuigen en een echte infectiebron vormen.

Daarom is het belangrijk, dat je actie onderneemt indien je luizeneitjes in je haar ontdekt. Je kan de eieren echter niet op dezelfde manier kammen of verwijderen, als de levende luizen. En dat betekent, dat je behandeling draait om oplettendheid. De enige manier om van luizeneitjes af te komen, is je haar regelmatig kammen. Als de luizen uitkomen, kun je ze met een kam vangen, voordat de luizen zelf opgroeien en nieuwe eitjes leggen.

Je kan een luizenwerend middel of anitluis product gebruiken op luizeneieren, aangezien sommige producten effect hebben op zowel levende luizen als luizeneieren. Een belangrijke stap tegen luizeneieren en luizen in de haren, blijft echter nog steeds het kammen - dit is zowel de meest effectieve, als de goedkoopste methode, om luizeneieren kwijt te raken.

Lees ook: Gids voor het kammen van luizen

Gebruik een stofkam die niet te spits is, om zo schade aan de hoofdhuid te voorkomen. Maak het haar eerst nat en vul het kammen aan met conditioner, zodat de kam gemakkelijker glijdt, en je dus het hele haar gekamd krijgt. Kam door het hele haar en zorg ervoor dat je van de hoofdhuid tot aan de haarpuntjes kamt. Je moet ervoor zorgen, dat elke haal helemaal tot aan de hoofdhuid reikt, want je krijgt hier de meeste luizen. Ga pas over op de volgende haal, als je de kam helemaal hebt schoongemaakt - anders loop je het risico de luizen met de volgende haal, weer in het haar achter te laten. Zorg er daarom voor, dat je de kam op een witte handdoek afklopt of veeg deze schoon met een stuk keukenpapier.

Je verwijdert de luizen door je haar elke dag, of om de dag, grondig te kammen. Je moet dit twee hele weken doen – zonder een keertje over te slaan. Op deze manier, worden de nieuwe luizen altijd verwijderd net nadat ze uitkomen. Het geeft hen niet de kans, om te paren en zich voort te planten, zodat ze zich verder verspreiden. De eieren komen na zes tot negen dagen uit. Als je twee weken blijft kammen, weet je zeker dat er geen luizeneitjes meer in je haar zitten, die uit kunnen komen en in echte luizen kunnen veranderen.