Wat is Lichen Sclerosus?
Lichen sclerosus is een zeldzame huidziekte, die huidveranderingen rond de anus en de geslachtsdelen veroorzaakt. Het is een auto-immuunziekte, wat betekent dat je eigen immuunsysteem je lichaam aanvalt.
De huidziekte heeft men (in de meeste gevallen) levenslang en je kunt er dan ook niet van genezen, maar ze alleen behandelen. Lichen Sclerosus heeft geen Nederlandse naam.
Wie wordt typisch getroffen door Lichen Sclerosus?
De huidziekte kan iedereen treffen - zowel mannen als kinderen (vooral meisjes). Het zijn echter vooral vrouwen in en na de menopauze, die last kunnen hebben van Lichen Sclerosus.
Slechts ongeveer 10% van de mensen die deze huidziekte hebben zijn kinderen en adolescenten.
Hoeveel mensen exact aan deze aandoening lijden is niet bekend.
Wat is het verloop van Lichen Sclerosus?
In principe is Lichen Sclerosus een ongevaarlijke ziekte, die niet door seks of aanraking wordt overgedragen. De ziekte kan in sommige gevallen uitgroeien tot huidkanker of slijmvlieskanker – maar dit is in minder dan 5% van de gevallen het geval.
Een vroege onderkenning is belangrijk voor de beste behandeling en prognose. Dit is ook de reden waarom patiënten die aan Lichen Sclerosus lijden een jaarlijkse controle door hun arts krijgen aangeboden om niet-onderkende gevallen van kanker te voorkomen.
Kinderen, die de aandoening maar zelden krijgen, vertonen een milder verloop met minder symptomen. Velen ontgroeien de ziekte zelfs helemaal.
Waardoor wordt Lichen Sclerosus veroorzaakt?
Er is geen eenduidige oorzaak voor Lichen Sclerosus. In sommige families lijkt het erop dat dat de ziekte verband houdt met andere auto-immuunziekten – bijvoorbeeld met stofwisselingsziekten.
De ziekten ontstaan doordat het immuunsysteem van je lichaam "slecht functioneert", en antilichamen produceert tegen delen van je eigen lichaamsweefsels.
Wat zijn de symptomen van Lichen Sclerosus?
Lichen sclerosus manifesteert zich meestal als witte, vlekkerige huidveranderingen rond de anus en de geslachtsdelen.
De huidveranderingen jeuken en maken de huid pijnlijk. Na een tijdje kan de huid nog witter, dunner en meer gerimpeld worden. Dan kan geslachtsgemeenschap vaak pijnlijk zijn.
De veranderingen in de huid kunnen ook krimp van het weefsel veroorzaken en ook de ingang van de vagina kan vernauwen – maar de ziekte verspreidt zich niet naar de vagina zelf. Sommigen ervaren zelfs vlekken van verdikte huid en kleurveranderingen van wit naar grijs.
De hevige jeuk is het meest voorkomende symptoom van de ziekte – en dat kan zo erg zijn dat je er slecht door slaapt. De jeuk kan gepaard gaan met een branderig en prikkend gevoel, en je kunt zweertjes krijgen als gevolg van het krabben op de aangetaste plaats.
Als de huid rond de endeldarm aangetast is, kun je problemen krijgen met constipatie en stoelgang, deels vanwege de pijn en deels omdat vernauwing van de endeldarm kan optreden.
Als je incontinentieklachten hebt, is het belangrijk om incontinentieverband te gebruiken in plaats van maandverband. Gewoon maandverband zorgt voor een afgesloten omgeving op de aangetaste plaats.
Hoe kan Lichen Sclerosus behandeld worden?
Zoals vermeld, is Lichen Sclerosus een huidziekte die behandeld moet worden. Het is een chronische ziekte, maar kan gestabiliseerd worden, zodat deze in rustige fases blijft, hoewel er altijd nieuwe uitbarstingen kunnen ontstaan.
Lichen Sclerosus wordt vaak verward met een schimmelinfectie. Maar een behandeling tegen een schimmelinfectie heeft geen effect op de ziekte. Als je veranderingen in de huid rond je endeldarm en geslachtsdelen ervaart, kan je arts een weefselproef nemen om er zeker van te zijn dat de huidveranderingen door Lichen Sclerosus veroorzaakt worden.
Er is geen behandeling die de ziekte kan doen verdwijnen, maar de behandeling vermindert het ongemak en voorkomt dat de ziekte zich verder uitbreidt. Daarom is het ook belangrijk om vroeg met de behandeling te beginnen.
De behandeling dient:
- de symptomen en het ongemak te verlichten.
- de vorming van littekenweefsel te voorkomen.
- verdere veranderingen in de huid en cellen die tot kanker kunnen leiden te voorkomen.
Hier kun je meer te weten komen over verschillende soorten behandeling.
Behandeling met crème en olie
Lichen Sclerosus kan behandeld worden met een vette crème met tenminste 70 % vet zonder parfums en andere allergenen. Je kunt ook een babyolie gebruiken ter afwisseling.
Gebruik een hoeveelheid die gelijk is aan de grootte van een erwt. Minstens tweemaal per dag op de aangetaste plek aanbrengen. Het is ook raadzaam om afwisselend verschillende soorten crèmes te gebruiken.
Behandeling met medicinale zalf
Vaak wordt de huidziekte behandeld met een krachtige medicinale zalf die je arts voorschrijft.
Behandeling met laser
Lichen Sclerosus kan schrammen en zweren veroorzaken. In sommige gevallen kunnen deze moeilijk genezen. In deze gevallen kan lasertherapie uitkomst bieden.
Laser is een speciaal soort versterkt licht. Het licht is sterk geconcentreerd en gericht, zodat het op een nauwkeurige en gecontroleerde manier diep in het weefsel kan doordringen. Hier kan het de bloedsomloop bevorderen en individuele cellen stimuleren, waardoor hun natuurlijke herstelmechanisme versterkt wordt. Daardoor genezen zweren en schrammen beter en sneller.
Een laserbehandeling is pijnloos - sommige mensen ervaren het als een licht rukje met een elastiekje. De behandeling duurt ongeveer 10-20 minuten, en je hebt meestal een behandeling van een keer per week nodig, gedurende zes tot acht weken.
Net als de andere mogelijke behandelingen is deze behandeling niet genezend, maar ze verlicht het ongemak en de symptomen.
Vraag altijd je arts om advies als je twijfelt of een bepaalde behandeling je kan helpen.
Operatieve behandeling
Een operatie is in de meeste gevallen niet nodig. Het kan echter overwogen worden als je een uitgesproken vernauwing van de vagina of de anus ervaart. In die gevallen kan een operatie de ingang openmaken.
Ook hier is de behandeling gericht op het corrigeren van de huidveranderingen, de operatie is niet genezend.
Completeer met voedende gel en crème
Het is altijd goed om het gebied gehydrateerd en gevoed, te houden, zodat de huid zo soepel mogelijk is.
Je kunt ook Australian Bodycare's Femi Daily, gebruiken, een gel voor de dagelijkse verzorging van de intieme zone. De gel werkt doeltreffend tegen jeuk, droge huid en irritatie, terwijl het ook bacteriën tegengaat.
Femi Daily is een hormoonvrije gel op waterbasis die preventief en verzachtend werkt bij intieme ongemakken. De antibacteriële Tea Tree Olie houdt bacteriën op afstand - zonder de natuurlijke bacteriële flora in de gevoelige intieme zone te verstoren. De verzachtende ingrediënten gaan droogheid tegen en hydrateren de huid de hele dag.
Breng het 1-2 maal daags aan en laat het opdrogen voordat je je aankleedt. Was de gel er niet af.
Je kunt ook aanvullen met Barrier Cream, een werkzame crème voor de verzorging van de gevoelige huid. De crème beschermt en kalmeert de tere en geïrriteerde huid – en vormt een barrière tegen invloeden van buitenaf.
Zowel de gel als de crème zijn dermatologisch getest om er zeker van te zijn dat ze huidvriendelijk zijn – zelfs voor personen met een gevoelige huid.
5 tips voor het leven met Lichen Sclerosus
Het kan vervelend zijn om met Lichen Sclerosus te moeten leven. Maar met een paar tips – naast crèmes en medicijnen– kun je het ongemak en de symptomen zo goed mogelijk onder controle houden.
Deze tips betreffen onder meer:
- Voeding
- Kleding
- Hygiëne
- Menstruatieproducten
- Vrijetijdsactiviteiten
Adviezen m.b.t. voeding
De 10 voedingsrichtlijnen zijn nog belangrijker als je lijdt aan een auto-immuunziekte als Lichen Sclerosus. De basisadviezen voor je dieet zijn:
- Eet gevarieerd (en niet te veel) - en wees elke dag lichamelijk actief
- Eet groenten en fruit
- Eet vis
- Eet volkoren
- Eet mager vlees en vleeswaren
- Eet magere zuivelproducten
- Eet minder verzadigde vetten
- Eet minder zout
- Eet minder suiker
- Drink water in overvloed
Adviezen m.b.t. kleding
Zorg ervoor dat je broeken en slipjes draagt die niet strak zitten. G-strings kunnen de ongemakken verergeren, dus vermijd deze. Vergeet nylon slipjes en ga voor zijde of katoen. Het is ook het beste als ze naadloos zijn, zodat niets in de weg zit en schuurt in het gebied waar je problemen hebt.
Het is ook verstandig om wasverzachter en geparfumeerde wasmiddelen te vermijden als je je slipjes wast.
Zorg ervoor dat het gebied genoeg lucht krijgt - en slaap bij voorkeur zonder slipje. Dat helpt bij het genezingsproces.
Adviezen m.b.t. persoonlijke hygiëne
Als je aan Lichen Sclerosus lijdt, is het belangrijk dat je voorzichtig bent met het gebruik van zeep en water. Water kan de huid uitdrogen, en dat is niet goed als je huid al droog en gevoelig is.
Was je het gebied daarom slechts eenmaal per dag met water – bij voorkeur lauw water.
Vermijd lange baden, vochtige schoonmaakdoekjes, parfum, zeep en scheren van de intieme zone. Zeep kan irriterend zijn voor de huid, dus gebruik dat niet bij je intieme hygiëne. Gebruik eventueel een olie voor het baden om je huid optimaal te beschermen.
Adviezen m.b.t. menstruatieproducten
Als je menstrueert, is het verstandig om maandverband en inlegkruisjes te vermijden. Deze kunnen afsluiten, waardoor de intieme zone onvoldoende lucht krijgt.
Gebruik in plaats daarvan een menstruatiecup, die sluit het gebied niet zo af.
Adviezen m.b.t. vrijetijdsactiviteiten
Bij het paardrijden, fietsen of zwemmen kan het extra hinderlijk zijn om aan Lichen Sclerosus te lijden.
Probeer een fietszadel speciaal voor vrouwen. Deze is zonder punt en heeft een gat in het midden. Ga ook voor een jelly pad rijzadel, dat gekoeld moet worden voor gebruik.
Gebruik een glijmiddel op basis van siliconen om je te beschermen tegen chloorwater, voordat je in het zwembad springt.
